روز قانون اساسی اسلواکی
یکم سپتامبر 1992 [دهم شهریور 1371] برابر است با روز قانون اساسی جمهوری اسلواکی، این روز به مناسبت سالگرد روز تصویب قانون اساسی تعطیل رسمی است.
در چنین روزی شورای ملی اسلواکیایی قانون اساسی را تصویب کرد و این قانون دو روز بعد در روز سوم سپتامبر در سالن شوالیههای قلعه براتیسلاوا و در پشت درهای بسته به امضا رسید. بخشهایی از قانون اساسی از یکم اکتبر همان سال و بخشهای دیگر آن از ژانویه 1993 اجرایی گردید.
پیشینه و اولین قانون اساسی
قانون اساسی این کشور در بسیاری از موارد برگرفته از قانون اساسی دولت پیشین و مربوط به سال 1920 است.
مشخصات
ساختار کلی نظام اساسی اسلواکی بر مبنای تفکیک قوای سه گانه، بصورت تک مجلسی و دادرسی اساسی متمرکز است که در آن رئیس کشور، رئیس جمهور و همچنین مسئول اجرای قانون اساسی است. رئیس دولت نخست وزیر است.
قانون اساسی اسلواکی با یک مقدمه کوتاه و نه بخش، در یکصد و پنجاه و شش اصل نظام اساسی جمهوری اسلواکی را تنظیم و معرفی می نماید.
ساختار کلی
ساختار کلی نظام اساسی اسلواکی بر مبنای تفکیک قوای سه گانه، دادرسی اساسی متمرکز است که در آن رئیس کشور، رئیس جمهور و همچنین مسئول اجرای قانون اساسی است. رئیس دولت نخست وزیر است.
حقوق و آزادیهای فردی
قانون اساسی این کشور حق آزادی های مدنی و دینی را تضمین کرده است.
اصل دوازدهم بیان میدارد:
"1) مردم از نظر کرامت و حقوق آزاد و برابر هستند. حقوق و آزادی های اساسی غیر قابل تجاوز، مسلم (غیرقابل انکار)، ابدی(شامل مرور زمان نمیشوند) و غیرقابل لغو هستند.
2) حقوق و آزادی های اساسی در قلمرو جمهوری اسلواکی بدون در نظر گرفتن جنس، نژاد، رنگ پوست، زبان، ایمان و مذهب، افکار سیاسی یا افکار دیگر، منشأ ملی یا اجتماعی، وابستگی به یک ملت یا هر کشور برای همه تضمین شده است. هیچ گروه قومی، دارایی، تبار یا هر وضعیت دیگری آسیب نمی بیند، ترجیح داده نمی شود یا مورد تبعیض قرار نمی گیرد.
3) هر کس حق دارد آزادانه در مورد ملیت خود تصمیم بگیرد. هرگونه تأثیر بر این تصمیم و هر نوع فشار با هدف سرکوب ملیت هر کس ممنوع است.
4) هیچ کس در استفاده از حقوق اساسی و آزادی های خود آسیب نمیبیند."
زبان و مذهب رسمی
مطابق اصل ششم،زبان دولتی در قلمرو اسلواکی، زبان اسلواکیایی است و استفاده از دیگر زبانها برای امور دولتی، بر اساس قانون خواهد بود.
حقوق اقلیتها و مذاهب
اصل یکم قانون اساسی اسلواکی تصریح می کند:
"1) جمهوری اسلواکی کشوری مستقل و دمکراتیک است که تحت حاکمیت قانون قرار دارد و با هیچ ایدئولوژی و مذهبی پیوند ندارد.
2) جمهوری اسلواکی قواعد عمومی حقوق بین الملل، معاهدات بین المللی که به موجب آن متعهد است و سایر تعهدات بین المللی خود را به رسمیت می شناسد و به آنها احترام می گذارد."
قوه مقننه
مجلس اسلواکی ۱۵۰ کرسی دارد که نمایندگان آن برای دورهای چهار ساله انتخاب میشوند.
قوه مجریه
پیشتر، رئیسجمهور توسط نمایندگان مجلس انتخاب میگردید ولی پس از اصلاح قانون انتخابات، با آراء مستقیم مردم و به مدت ۴ سال انتخاب میشود. رئیس جمهور، رئیس حکومت است و با رای مستقیم مردم انتخاب میشود. نخستوزیر در اسلواکی رئیس دولت است و هیأت دولت نظارت میکند. دوره نخست وزیری چهار ساله است و معمولاً نخست وزیر، رئیس حزب برنده در انتخابات مجلس ملی است.
از مهمترین وظایف رئیس جمهور عزل و نصب دولت، انحلال مجلس، عزل و نصب فرماندهان ارتش، عزل و نصب رؤسای دانشگاهها و توشیح مصوبات مجلس میباشد.
قوه قضائیه
دادرسی اساسی
دادرسی اساسی در جمهوری اسلواکی بصورت متمرکز و بر عهده دیوان قانون اساسی است.
کمیسیون انتخابات
مطبوعات و رسانه
همه روزنامهها در کشور اسلواکی خصوصی هستند و بیش از ۲۰ شبکه رادیویی خصوصی در این کشور فعال است.
شیوه و تعداد همه پرسی
شیوه و تعداد بازنگری
برای بازنگری قانون اساسی، سه پنجم آرای کل مجلس یعنی نود نفر از نمایندگان لازم است. قانون اساسی جمهوری اسلواکی تا کنون 15 مرتبه در سالهای مختلف بازنگری و بروزرسانی شده است.
1. Amendment 1998
2. Amendment 1999
3. Amendment 2001
4. Amendment 2004
5. Amendment 2004
6. Amendment 2005
7. Amendment 2006
8. Amendment 2006
9. Amendment 2010
10. Amendment 2011
11. Amendment 2012
12. Amendment 2014
13. Amendment 2014
14. Amendment 2015
15. Amendment 2017
- ۹۹/۰۶/۱۱