روز قانون اساسی ارمنستان

پنجم جولای 1995[14 تیر 1374]، برابر اس با روز تصویب قانون اساسی جمهوری ارمنستان، این قانون از طریق برگزاری همه پرسی تصویب گردید. با وجود اینکه ارمنستان در سال 1990 از اتحاد جماهیر شوروی اعلام استقلال کرد، تدوین قانون اساسی آن مدت پنج سال زمان برد. آخرین نسخه از قانون اساسی ارمنستان مربوط به سال 2005 می باشد که در سال 2015 نیز از طریق برگزاری همه پرسی اصلاح و بروزرسانی شده است.

در بخشی از تحولات، انتخابات شورای عالی ارمنستان در اوایل بهار سال ۱۹۹۰ میلادی برگزار شد. این شورا اعلام نمود که با برگزاری همه‌پرسی در نظر دارد استقلال سیاسی ارمنستان را به رای مردم واگذار کند و اقدام به تصویب «سند استقلال» در ۲۳ اوت ۱۹۹۰ میلادی نمود. در همین راستا نهاد جدیدی با عنوان «ریاست جمهوری ارمنستان» تشکیل شد و رئیس‌جمهور با رأی مستقیم مردم به این مقام دست یافت. به فاصله کوتاهی پس از فروپاشی شوروی و برگزاری همه‌پرسی استقلال ارمنستان در ۲۱ سپتامبر ۱۹۹۱ میلادی، نخستین دوره انتخابات ریاست جمهوری در ۱۶ اکتبر ۱۹۹۱ میلادی برگزار شد. لازم به ذکر است، پس از فروپاشی شوروی اغلب کشورهای آسیای مرکزی و قفقاز نوعی از نظام ریاستی که در آن قدرت اجرایی و فرماندهی کل نیروهای مسلح قرار در دست رئیس کشور بود را اجرایی کردند.

جمهوری قرقیز(ستان) به عنوان ، نخستین کشور در 27 ژوئن 2010، ساختار سیاسی خود را از ریاستی به پارلمانی و ترکیب ریاستی–پارلمانی تغییر داد. در ادامه این روند، جمهوری ارمنستان نیز با همه پرسی 6 دسامبر 2015، ساختار سیاسی خود را از ریاستی به پارلمانی تغییر داد.

پیشینه و اولین قانون اساسی

تاریخ اولین قانون اساسی ارمنستان به سال 1863 باز می گردد و پس از آن به ترتیب قوانین اساسی 1922, 1936, 1978و 1995 به تصویب رسیده‌اند.

مشخصات

قانون اساسی ۱۹۹۵، دارای ۱۱۷ اصل بود. این قانون در ۲۷ نوامبر ۲۰۰۵ بازنگری و بروزرسانی گردید و در حال حاضر قانون اساسی با مقدمه‌ای کوتاه، ضمن تاکید بر تعلق قدرت به مردم، و تاسیس جمهوری پارلمانی نهادهای اساسی کشور را از جمله در رئیس جمهوری، نخست وزیر و هیأت وزیران، یک مجلس قانونگذار، یک دستگاه قضایی و دیوان قانون اساسی و نظام چندحزبی تدوین و طراحی کرده است.

قانون اساسی دو نوع انتخابات در سطح ملی طراحی کرده است، یکی برای انتخاب رئیس‌جمهور برای یک دوره ۵ ساله و دیگری برای انتخابات نمایندگان مجلس ملی برای دوره چهار ساله. سیستم چند حزبی ارمنستان بگونه‌ای است که هیچ حزبی به تنهایی نمی‌تواند قدرت را در دست بگیرد و دولت باید ائتلافی باشد.

مقدمه کوتاه قانون اساسی 1995 ارمنستان اعلام می کرد: اعتقاد مردم ارمنستان به ارزش های جهانی است و این قانون جهت تامین آزادی، سعادت عمومی و هماهنگی مدنی نسلهای بعدی تنظیم شده است.